SİTEMİZ HAKKINDA

SİTEMİZ YAPIM AŞAMASINDADIR.


Bu site, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzeleri'nin yeniden düzenlenmesi sürecinde yapılan çalışmaların eş zamanlı olarak paylaşılmasına ilişkin hazırlanmıştır.



Ayrıca sitemiz; teşhir tanzim çalışmalarının bir web sayfası ile birlikte yürütülmesi anlamında ilk örnektir.


Bu sitenin hedeflenen amaca ulaşabilmesi ve sürekliliği dileklerimizle...


Bilgiyi ve yaşama dair herşeyi paylaşmak; daha iyiyi ve güzeli üretmek amacıyla HEP BİRLİKTE, ELELE...

FOTOGRAFLARLA ATATÜRK

| View | Upload your own

TOPLANTI

15-16-17 NİSAN 2008 TARİHLERİNDE "DANIŞMA KURULU" TOPLANTISI YAPILACAKTIR.

TÜM KATILIMCILARIN, TOPLANTIYA KATILIM SAĞLAMALARI ÖNEMLE RİCA OLUNUR.

TURGUT ÖZAKMAN- Ropörtaj-1.Bölüm

TURGUT ÖZAKMAN- Ropörtaj-2.Bölüm

KURTULUŞ-1

KURTULUŞ-2

KURTULUŞ-3

KURTULUŞ-4

KURTULUŞ-5

KURTULUŞ-6

KURTULUŞ-7

KURTULUŞ-8

KURTULUŞ-9

KURTULUŞ-10

KURTULUŞ-11

KURTULUŞ-12

KURTULUŞ-13

KURTULUŞ-14

KURTULUŞ-15

KURTULUŞ-16

KURTULUŞ-17

KURTULUŞ-18

KURTULUŞ-19

KURTULUŞ-20

KURTULUŞ-21

KURTULUŞ-22

KURTULUŞ-23

KURTULUŞ-24

KURTULUŞ-25

KURTULUŞ-26

KURTULUŞ-27

KURTULUŞ-28

KURTULUŞ-29

KURTULUŞ-30

CUMHURİYET-1

CUMHURİYET-2

CUMHURİYET-3

CUMHURİYET-4

CUMHURİYET-5

CUMHURİYET-6

CUMHURİYET-7

CUMHURİYET-8

CUMHURİYET-9

CUMHURİYET-10

CUMHURİYET-11

CUMHURİYET-12

CUMHURİYET-13

CUMHURİYET-14

CUMHURİYET-15

CUMHURİYET MÜZESİ-YENİ DÜZENLEME İLE İLGİLİ ÖNERİLER- CANAN ÇAŞTABAN - EBRU YELEN

29.02.2008 tarihinde Cumhuriyet Müzesinde gerçekleştirilen "Danışma Kurulu" toplantısında Cumhuriyet Müzesi'nin teşhir tanzimine yönelik olarak İç.Mimar E.Yelen ile Canan Çaştaban'ın birlikte hazırladıkları sunuma; SUNUMLAR -->(CUMHURİYET MÜZESİ-YENİ DÜZENLEME İLE İLGİLİ ÖNERİ SUNUM-CANAN ÇAŞTABAN- EBRU YELEN" başlığı ile yayınlanan sayfadan ulaşabilirsiniz.

Canan ÇAŞTABAN ve Ebru YELEN'in hazırladıkları sunum ile ilgili aşağıdaki görüşleri ifade etmişlerdir:


"Anılan toplantı için hazırladığımız sunum, "Danışma Kurulu" öncesi, Müze Müdürlüğü elemanlarıyla yaptığımız toplantılar sonucunda ortaklaşa olarak karar verdiğimiz, Müze alt katında / zemin kat obje teşhiri için kullanılacak "şeffaf" cam ağırlıklı vitrin örnekleri , üst katta/ I.kat ise TBMM Kütüphanesinden temin edilen fotoğraflar doğrultusunda dönemine uygun tefrişi yapılacak eşyaların listeleri ile Müze yerleşim planları ve vitrin projelerini içermektedir.

Toplantı sonucunda İ.Görgülü ve C. İnce hocalarımızla da ayrıca görüşülerek ve onayları alınarak alt katta ; sinevizyon-tanıtım odası, müze bina tarihçesi, anayasa kitaplarının sergileneceği bölümleri içeren revize vitrin detay çalışmaları başlatılmıştır.Ayrıca üst kat, tefrişine ilişkin dönemine uygun eşyaların tespitine N.Soyer arkadaşımız devam etmektedir.


Cumhuriyet Müzesi yazılımlarını hazırlayan M.Yıldız Turan ve Y.Kamış ın hazırlamış oldukları metinler için teşekkür ediyoruz.Söz konusu metinlere ilave olarak. İ.Görgülü hocamızın önerdiği 1924-1960 yıllarını kapsayan


Demiryolları kronolojisi
Kurulan ve satın alınan fabrikalar
İl, il elektrik dağılımı
Uçak seferleri
Haberleşme-telefon
Sosyal yaşam
Madeni ve kağıt paralardaki gelişim ve değişim


konularının çalışmaları başlatılmış olup yukarıdaki maddeleri içeren konularda Müze Müdürlüğü elemanlarının da katkılarına ihtiyacımız bulunmaktadır."

CUMHURİYET MÜZESİ- YENİ DÜZENLEME İLE İLGİLİ ÖNERİ SUNUM-CANAN ÇAŞTABAN-EBRU YELEN

| View | Upload your own

HAZIRLIK TOPLANTISI

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzeleri ile ilgili 29.02.2008 tarihindeki Danışma Kurulu toplantısına hazırlık amacıyla Müze Müdürlüğü ile Etüt Proje ve Uygulama Şubesi elemanlarının katılımıyla Cumhuriyet Müzesinde 26.02.2008 tarihinde yapılan hazırlık toplantısında konuşulan konular aşağıda özetlenmektedir.



-Müzedeki belgelerin taranması devam etmektedir.



-Sergilenen eserlerle ilgili etiket bilgilerine ulaşılmıştır.



-TBMM kütüphanesinden istenen Meclis yayınları gidilerek teslim alınmıştır. Genel Müdürlüğümüz kütüphanesinde yer olmaması nedeniyle Cumhuriyet Müzesi kütüphanesine teslim edilmesi kararlaştırılmıştır.



- TBMM arşivinden istenen dijital kopyalarla ilgili olarak Kütüphane görevlileri tarafından 25-29 Şubat tarihi uygun olarak tespit edildiğinden Müzeden İsmail Duran ile Şubeden Kadir Öztoprak’ın 27.02.2008 tarihinden itibaren mahalline giderek gerekli çalışmayı yapması kararlaştırılmıştır.



-Ideha Creative Works’den 9 kişilik meclis kompozisyonu ve bahçedeki 9 adet anlatım noktası ile ilgili holovision teklifleri alınmıştır.



-Japonya Okinawa Müzesinde kullanılan yeni teknikler incelenmiştir.



- Yd. Doç. Dr. Ahmet Esenkaya tarafından hazırlanan tarih özetinin Müze anlatımı kapsamında yeniden ele alınması gerekeceği düşünülmektedir.



- Sn. Melek Yıldızturan tarafından sürdürülen Cumhuriyet Müzesi metin çalışmasının 29 Şubat tarihinde tamamlanması planlanmaktadır.



-Sn. Selahattin SOYER tarafından sürdürülen çalışma ile ilgili 29 Şubat tarihinde bilgi verilecektir.



-Sn. Demet GÜROL tarafından Kurtuluş Savaşı alt katında kullanılabilecek teknik ile ilgili

29 Şubat tarihinde bilgi verilecektir.



- Cumhuriyet Müzesi projesindeki gelişmelerle ilgili 29 Şubat tarihinde bilgi verilecektir.



- Çalışmalardaki gelişmelerle ilgili bilgi akışının daha hızlı ve etkin sağlanması gerekli görülmektedir.

YRD. DOÇ. DR. AHMET ESENKAYA-Rapor

17-30/01/2008 TARİHLERİNDE İCRA EDİLEN ARŞİV ÇALIŞMA
SONUÇ RAPORU

Ankara Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzelerinin yenilenmesi ve modern tasarımı ile ilgili Cevat İnce ile Çanakkale’de çalışma planı hazırlandı. Gündemle ilgili bibliyografik kaynaklar tarandı ve yol haritası oluşturuldu.
16. 01. 2008 Çarşamba Saat 19.30 sularında Ankara’ya ulaşıldı.
17. 01. 2008 Perşembe Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne ulaşıldı. Demet Gürol ile görüşüldü. Çalışma yapılacak kurumlara ivedilikle ulaşması için resmi yazışmalara başlandı. Ortak bir çalışma planı üzerinde anlaşıldı. Müzeler ve Dış İlişkiler Daire Başkanı Zülküf Yılmaz ile görüşüldü. Müze Müdürü Ertuğrul Danık, Kurtuluş Müzesi deposunda bulunan obje ve evrakları 21.01.2008 Pazartesi günü çalışmaya açabileceğini söyledi. TBMM Kütüphane Müdürlüğüne gidildi. Çalışma izni ile ilgili Kütüphane Müdürü Dr. Erol Yılmaz ve yardımcıları Dr. Tuncer Yılmaz ve Dr. Abdulhekim Koçin ile görüşüldü. Ayrıca başkan müşavirlerinden İsmail Hacıfettahoğlu ile çalışma gündemi istişare edildi.
18. 01. 2008 Cuma TBMM Mikrofilm Arşivinde biri Sivas’ta, diğeri Ankara’da yayın hayatına başlayan ve her ikisi de Atatürk’ün istek ve oluruyla faaliyet gösteren “İrade-i Milliye (14 Eylül 1335)” ve “Hakimiyet-i Milliye (1 Ocak 1920)” gazeteleri tarandı ve gerekli nüshaların kayıtları araştırma formuna işlendi ve dijital ortama aktarılması istendi.
19. 01. 2008 Cumartesi İskilip Halk Kütüphanesinde gündemle ilgili tarama yapmaya devam edildi. Özellikle “Büyük Millet Meclisi Kütüphanesi Fihristi (1927) ile “Servet-i Fünun Dergisi” tarandı.
21. 01. 2008 Pazartesi Birinci TBMM Müzesi arşiv ve deposunda tarama ve araştırmaya başlandı. Büyük ebatta tablo/fotoğraflar ve 1700 varak belgenin mevcut olduğu görüldü. Anılan müze personelince daha önceden seçilmiş 150 varakın (Osmanlıca belge) scann edilerek dijital ortama aktarılması kararlaştırıldı.
22. 01. 2008 Salı Birinci TBMM Müzesi arşiv ve deposunda tarama ve araştırmaya devam edildi. Taranması gereken tablolar Müze fotoğraf hanesine taşındı.
23.01.2008 Çarşamba Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nde gündemle ilgili personelle toplantılar yapıldı ve İstanbul’dan gelen Hologram ekibinin tanıtım sunusu izlendi ve görüşmeler yapıldı.
24.01.2008 Perşembe TBMM Kütüphanesi ve Mikrofilm Arşivi’nde Melek Yıldızturan, Nesrin Soyer ve Kadir Öztoprak ile beraber kaynak taraması yapıldı.
25.01.2008 Cuma TBMM’de dönemin tanıklarının anı kitapları ile teşhirde kullanılacak Osmanlıca eserlerden seçmeler yapıldı.
26.01.2008 Cumartesi İskilip Halk Kütüphanesinde gündemle ilgili tarama yapmaya devam edildi. “Milli Mecmua” tarandı.
28.01.2008 Pazartesi Çanakkale’den Cevat İnce geldi. görüşmeler yapıldı. Demet Gürol ve Cevat İnce ile beraber Milli Kütüphaneye gidildi. Saat 16.00’da kurum elemanları, Cevat İnce ve Doç. Dr. İsmet Görgülü’nün de katıldığı istişare toplantısı yapıldı. Cevat İnce modern müzecilik hakkında açıklamalarda bulundu. Kurtuluş Savaşı Müzesi ile ilgili metin yazımı tarafıma tevdi edildi. Bir sonraki istişare toplantısı 29.02.2008 günü olarak tespit edildi. Cumhuriyet Müzesi ile ilgili olarak da Melek Yıldızturan görevlendirildi.
29.01.2008 Salı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nde gündemle ilgili personelle toplantılar yapıldı.
30.01.2008 Çarşamba Demet Gürol ve Cevat İnce ile birlikte Başbakanlık Devlet Arşivleri Cumhuriyet Arşivine gidildi. Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf Sarınay ve Genel Müdür Yardımcısı Halilullah Özcan ile görüşüldü. Peşinden TBMM’ye geçildi. Başkan müşavirlerinden İsmail Hacıfettahoğlu ile çalışma gündemi istişare edildi. TBMM Genel Sekreter Yardımcısı Cemal Öztaş ile görüşüldü. Kütüphane Müdürü Dr. Erol Yılmaz’la iki kurum arasındaki birliktelik gündemi ve iş takvimi üzerinde çalışıldı. Sonunda ilgili gazetelerin dijital ortama aktarılması için ilgili arşiv müdürlüğüne seçilen gazete listesinin Başkanlık makamı yazısıyla bildirilmesi ve buna bağlı olarak çalışma gününün koordine edilmesi hususundaki görüşme sonuçlandırıldı.
Çanakkale’de çalışmalara devam edilerek Başbakanlık Devlet Arşivleri Cumhuriyet Arşivine ait Müzeden anılan arşive devredildiği ifade edilen Cumhuriyet Halk Partisi (Birinci Meclis Arşivi) katalogu internet üzerinden taraman başlandı, mecliste görev yapanlardan 12 kişinin anıları tarandı her iki çalışma devam etmekte olup sonuçlar değerlendirilmek üzere listelenecektir.

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Esenkaya

TBMM' DE ARŞİV ÇALIŞMALARI

Canan ÇAŞTABAN ve Nesrin SOYER, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzeleri'nin yeni düzenlemesinde kullanılabilecek bilgi, belge ve dokümanlar ile ilgili olarak TBMM arşivinde çalışmalara başlamışlardır.

HOLOVİZYON

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzeleri'nin yeniden düzenlenmesi çalışmalarında yeni teknik ve teknolojilerden yararlanması planlanmaktadır.

Bu kapsamda araştırma yapılmaktadır.

ATATÜRK KÜRSÜDE KONUŞMA YAPARKEN - Fotograflar

PLAN ŞEMALARI -ÖNERİ

| View | Upload your own

DEMET GÜROL ve AYGEN SÖNMEZ - Rapor

Konu: I. TBMM Binası /Kurtuluş Savaşı Müzesinin Yenilemesi


KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
RAPOR

1920-24 yılları arasında Büyük Millet Meclisi olarak hizmet vermiş olan Kurtuluş Savaşı Müzesinin, Müzeler ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının 24.09.2007 tarih ve 162308 sayılı yazısı ile de belirtildiği üzere, Döneminin tarihine ışık tutan bir şekilde geliştirilmesi, görsel-işitsel teknik ve teknolojilerin kullanılarak çağdaş tarih müzesi niteliğinin kazandırılması amacıyla projesini yeniden değerlendirilmesi hususunda Cumhuriyet ve Kurtuluş Savaşı Müze Müdürlüğünde geniş katılımlı toplantılar yapılmış olup aşağıdaki hususlar belirtilmiştir.

• Üst Kattaki mevcut obje-belge teşhirine yönelik düzeninin korunması, ancak, perde, aydınlatma v.d. gerekli yenilemenin yapılması, mevcut bayrak vitrininin yenilenmesi, silah teşhiri oluşturulması

• Üst kat cadde yönü ortadaki Kulis Odası ile her iki tarafındaki birbirine geçişli odaların yeniden değerlendirilerek bir veya iki odada sinevizyon tanıtım odası yapılması

• Cumhuriyet’in ilanına kadar olan Kurtuluş Savaşı Döneminin Anıtkabir Müzesinde anlatılmış olması nedeniyle Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi Binasında “Savaşan Meclis” veya “Milli Mücadele ve İstiklal Meclisi” temasına yönelik “Cumhuriyet burada kuruldu” “Kurtuluş Savaşı buradan idare edildi” veya “Sevr Anlaşmasını geçersiz kılan Ulusal Kurtuluş Savaşı Kararı burada alındı” benzeri alt başlıklar belirlenerek küçük senaryolar oluşturulması, belgeseller hazırlatılması, meclis kompozisyonuna yönelik canlandırmalar yapılması, Meclis Salonunda yaratılacak işitsel efektlerle meclis yoklamasının canlandırılması ile eşzamanlı olarak adı geçen vekillere yönelik görüntülerin görsel olarak verilmesi

• Cumhuriyet Caddesine yönelik konumlanmış balkonda çekilmiş tarihi fotoğraflardan yararlanarak, yoldan geçenlere görerek müzenin cazibesini arttırılmasını amaçlayan 1/1 ölçekte canlandırmalara gidilmesi

• Bu binada yaşanan “Meclisin açılışı”, “Savaşın Kazanılması” Tevhid-i Tedrisat” “Ankara’nın Başkent Oluşu”, “Cumhuriyet’in Kuruluşu” “Halifeliğin Kaldırılması” gibi kronolojik olayların yanı sıra aynı anda dünyada gerçekleşen önemli gelişmelere de değinilmesi

• Önceden teşhire katılması planlanmış ama ödenek yetersizliği nedeniyle gerçekleştirilememiş Alt (yarı-bodrum) Katının da teşhire açılması. Bu kattaki Meclis Salonunun altına gelen ortası üç sütunlu mekanın, Fotoğrafhane olarak kullanılan mekanın (tanıtım odası: sine-multi vizyon) ve Kulis odasının altına gelen mekanın (tercihen çocuklara yönelik) değerlendirilmesinin uygun olacağı,

• Bundan sonraki aşamanın ise Müze önderliğinde hazırlanacak senaryo içerikleri ile kontrollük teşkilatı tarafından senaryoya uygun kullanılacak teknik ve/veya teknolojik malzemenin belirlenmesi olduğu konuşulmuştur.

Bu amaçla, ihtiyaç duyulan senaryonun hazırlanması ve uygun anlatım tekniklerinin seçilmesi amacıyla, daha önce Kurtuluş Savaşı ile ilgili çalışmaları olduğu bilinen Anadolu Medeniyetleri Müzesi arkeologu Melek YILDIZTURAN’ın görevlendirilmesi sağlanmıştır.

Genel Müdürlüğümüz 2007 Yılı Yatırım programında yer alan Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzesi Onarım İşi ihale edilmiş olup Delta İnş. Firması ile 1.248.605,00 YTL bedelli sözleşme, 15.10.2007 tarihinde imzalanarak 16.10.2007 tarihinde yer teslimi yapılmıştır. (İş bitim tarihi 30.10.2008 dir.) Ancak, söz konusu işin yaklaşık maliyeti kapsamındaki imalatlar daha çok proje çalışması tamamlanmış Cumhuriyet Müzesi (II. TBMM) ile ilgili olup Kurtuluş Savaşı Müzesinin (I. TBMM) (alt katına yönelik bir düzenleme öngörülmediğinden) keşfi Rölöve Projesi, çatı onarımı, vitrinler ve dışardaki bazı onarım imalat kalemleri ile sınırlı tutulmuştur.

Teşhir bütünlüğü için öngörülen alt kat düzenlemesinin ikinci etap olarak değerlendirilmesi, yukarda belirtilen nedenlerle, üst katta yapılacak çalışmanın tamamlanmasından sonraya bırakılması ve bu süre içinde, alt kata yönelik senaryo ve teşhir/anlatım projesinin geliştirilmesi gerektiği öngörülmektedir.

Bu aşamada, hazırlanması gereken senaryo çalışmaları için askeri tarih alanında bilgili obje-anlatım uyumunu sağlamaya yönelik birikimi bulunan danışmanların rehberliğine ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu nedenle, yapılan araştırma sonucu, ekteki özgeçmişlerinde belirtildiği üzere, yayınları ve askeri tarih ile ilgili birikimlerinden yararlanmak üzere Prof. Dr. Cemalettin TAŞKIRAN ve Tarih Müzesi tecrübelerinden yararlanmak üzere Sanat Tarihçi Cevat İNCE’nin, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzesi için ihtiyaç duyulan senaryonun hazırlanması ve uygun anlatım tekniklerinin seçilmesinde danışmanlar olarak hizmet vermek üzere, iş bitim tarihi olan 30.10.2008 e kadar, periyodik olarak iaşe, ibate ve yol masrafları Genel Müdürlüğümüzce karşılanmak üzere Ankara’da görevlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Durumu talimatlarınıza arz ederiz.


Demet GÜROL
Kültür ve Turizm Uzmanı
Y. Mimar (Projeci + Kontrol)


Aygen SÖNMEZ
İç Mimar (Projeci + Kontrol)

CEVAT İNCE ve PROF. DR. CEMALETTİN TAŞKIRAN - Rapor

KURTULUŞ SAVAŞI MÜZESİ

1- Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzelerinin ( Birinci ve İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi Binaları ) restorasyon ve onarım çalışmaları kapsamında, mevcut teşhir ve tanzim uygulamalarının yeniden projelendirilmesi amacı ile bir Danışma Kurulu oluşturulduğu;
a – Oluşturulan kurulun, anılan müzelerin yapıldıkları dönemin tarihine ışık tutacak şekilde geliştirilmesi ve görsel-işitsel teknik / teknolojilerin kullanılarak çağdaş tarih müzesi niteliğinin kazandırılması amacıyla çalışmalara başladığı,
b - Oluşturulan kurulun farklı zamanlarda yaptığı toplantılar ile bahse konu müzelerimizin tanıtım ve canlandırılmasına yönelik senaryoların hazırlanmasına ihtiyaç duyulduğu,
ihtiyaç duyulan senaryoların hazırlanması ile uygun anlatım tekniklerinin seçilmesine yön vermek ve katkıda bulunmak üzere anılan Danışma Kurulu’na, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün 21 Kasım 2007 tarihli yazısı ile davet edildim.

2 – Anılan davet üzerine Danışma Kurulu’nun Kasım ve Aralık aylarında gerçekleştirdiği toplantılara iştirak ettim. Kasım ayında düzenlenen toplantıda– Kurulun bu güne kadar yapmış olduğu çalışmalar öğrenilmiş olup bu çalışmaların;
a – Hali hazırda her iki müzede mevcut sergi konsepttinin isimlerinden de anlaşıldığı üzere Cumhuriyet Tarihimizde tanıklık ettikleri dönemleri içerdiği,
b - Her iki müze binasının hali hazırda tek ( zemin ) katının sergi alanı olarak kullanıldığı,
c – Her iki müzede klasik, obje merkezli (Cumhuriyet Müzesi genel kurul salonunda uygulanan balmumu canlandırma hariç) anlatım yönteminin kullanıldığı,
d – Kurtuluş Savaşı müzesinin bodrum katının da sergiye dahil edilmesinin planlandığı,
e – Çalışmanın her iki müzeyi kapsamasına rağmen Kurtuluş Savaşı Müze sergisinin 23 Nisan 2008 tarihinde tamamlanmasının hedeflendiği ve bu bağlamda,
l – Bodrum kat ve müze bahçesinin de sergiye dahil edilmesi tasarısına uygun olarak öncelik ile zemin kat sergi alanın değerlendirilmesi,
II – Zemin kat sergisinde yer alan obje-belge teşhiri düzeninin korunarak,
(1) - Perde, aydınlatma ve döşeme kaplamasına yönelik yenileme yapılması,
(2) - Mevcut bayrak vitrininin yenilenmesi,
(3) - Silah teşhiri oluşturulması,
III - Zemin kat cadde yönü ortadaki Kulis Odası ile her iki tarafındaki birbirine geçişli odaların yeniden değerlendirilerek bir veya iki odada sinevizyon tanıtım odası yapılması,
IV - Cumhuriyet’in ilanına kadar olan Kurtuluş Savaşı Döneminin Anıtkabir Müzesinde anlatılmış olması nedeniyle Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi Binasında,
(1) - “Savaşan Meclis” temasına yönelik “Cumhuriyet burada kuruldu” “Kurtuluş Savaşı buradan idare edildi” veya “Sevr Anlaşmasını geçersiz kılan Ulusal Kurtuluş Savaşı Kararı burada alındı” benzeri alt başlıklar belirlenerek küçük senaryolar oluşturulması,
(2) – Oluşturulacak senaryolara uygun belgeseller hazırlatılması,
(3) – İlk meclis çalışmalarına yönelik oluşturulacak kompozisyonuna uygun ( Meclis Salonunda yaratılacak işitsel efektlerle meclis yoklamasının canlandırılması ile eşzamanlı olarak adı geçen vekillere yönelik görüntülerin görsel olarak verilmesi ) canlandırmalar oluşturulması,
V - Cumhuriyet Caddesine yönelik konumlanmış balkonda çekilmiş tarihi fotoğraflardan yararlanarak, yoldan geçenlerin görerek müzenin cazibesini arttırılmasını amaçlayan 1/1 ölçekte canlandırmalara gidilmesi,
VI - Bu binada yaşanan “Meclisin açılışı”, “Savaşın Kazanılması” Tevhid-i Tedrisat” “Ankara’nın Başkent Oluşu”, “Cumhuriyet’in Kuruluşu” “Halifeliğin Kaldırılması” gibi kronolojik olayların yanı sıra aynı anda dünyada gerçekleşen önemli gelişmelere de değinilmesi,
VII - Bodrum katının da sergiye dahil edilmesi tasarısı bağlamında ziyaretçiye ilk bilgilendirme işitsel-görsel çağdaş canlandırma ve anlatım yöntemleri ile verilerek ziyaretçinin zemin katta göreceği özgün malzemeye hazırlaması düşüncesiyle bu katta yer alan;
(1) - Meclis Salonunun altına gelen ortası üç sütunlu mekan ile Fotoğrafhane olarak kullanılan mekanların İlk Tanıtım Odası / Sine-multi vizyon Odası olarak kullanılması,
(2) - Kulis odasının altına gelen mekânın da çocuklara yönelik etkinlikler için değerlendirilmesi planlanmış,
VIII – Mevcut ziyaretçi sirkülasyon-dolaşımının yeni düzenlemeye uygun olarak yeniden belirlenmesi ve bu bağlamda,
(1) – Ziyaretçinin önce bahçe giriş ekseni doğrultusunda - arka cephe boyunca, bilgi panoları eşliğinde sergiye yeni dahil edilecek bodrum kata yönlendirilmesi,
(2) – Bodrum kattan sonra ön cephe solunda yer alan kapıdan ziyaretçinin, zemin katta yer alan / yenilenen sergiye yönlendirilmesi,
karalarını içerdiği öğrenilmiştir.
3 – Kasım ayı toplantısında, bilgiler dâhilinde her iki müze mevcut sergisi gezilmiş olup bu gezi esnasında;
a – Hali hazırda müze bahçesine girişte bir Gişe / Danışma mekanını olduğu;
I – Giriş mekanında yalnızca girişi kontrol ve yönlendiren görevlilerin bulunduğu,
II – Yeterli bilgilendirme ve açıklama panosunun olmadığı,
b – Ziyaretçinin, mevcut sergiye uygun olarak belirlenen gezi güzergahı ( ön bahçe, ön cephe solunda yer alan kapı ile zemin kata giriş ve zemin kat koridorunda yer alan odaları ) güvenlik görevlileri nezaretinde yönlendirilerek gezdiği,
c – Gezi güzergahını belirleyen fiziki veya grafik yönlendirme işaretleri bulunmadığı,
d – Sergilemede, bazı odaların ilk kullanım işlevi bozulmadan özgün hali ile korunduğu;
I – Giriş mekanı karşısında yer alan Mescit’te, zemininde halı ve kilimler ile üç adet ahşap rahle sergilendiği,
II – Reis ve Riyaset Divanı Odalarının özgün tefrişine sadık kalınarak düzenlendiği,
III – Meclis toplantı salonun özgün tefrişine uygun olarak düzenlendiği ve Meclis Kürsüsüne serilmiş Türk Bayrağı üzerinde Kurtuluş Savaşımızın Büyük Lideri ve Cumhuriyetimizin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün büstünün sergilendiği,
e – Koridor sonunda yer alan sağdaki odanın idari büro olarak kullanıldığı,
f – İdari büro yanında yer alan odada, I. Dönem Mebuslarının dijital baskı ile çoğaltılmış fotoğraflarının sergilendiği,
g – Mebus resimlerinin sergilendiği odanın karşısında yer alan odada, müzeye intikal etmiş / müze envanterinde yer alan mebus eşyalarının vitrinlerde, vitrin içi etiketler ile sergilendiği,
h – Mebus eşyalarının sergi odası sağında yer alan balkonlu odada, silah sergisinin yer aldığı,
ı - Silah sergi odasından da geçişi olan, Meclis Toplantı Salonu orta büyük kapısının paralelinde açıklığa sahip ve özgün kullanımında da bir dönem Mebus sayısının artması ile Meclis Toplantı salonunun devamı olarak kullanıldığı öğrenilen odada, birbirleri ile anlatım bütünlüğü oluşturmayan (Haberleşme Cihazları, Halı, İstiklal Madalyası, Çatal-Bıçak Takımı, Türk bayrağı vb.) objelerin, etiket bilgileri ile sergilendiği,
i – Obje yoğunluklu odandan geçişi de olan sağdaki odada ise gezi esnasında Atatürk ‘e ait kıyafetlerden oluşan geçici bir sergi yapıldığı öğrenilmiş olup sürekli sergide ise dijital baskı yöntemi ile hazırlanmış oldukça yoğun bilgi içeren bir kronoloji panosunun bulunduğu,
j – Koridorda ise çeşitli ressamlara ait tabloların sergilendiği,
görülmüş / öğrenilmiştir.
4 – Cumhuriyet Müzesi gezisi esnasında başlamış olan restorasyon / onarım çalışmaları nedeni ile yalnızca Meclis Toplantı Salonunu gezme imkanı bulunmuş olup giriş mekanından sonra yer alan büyük giriş holünde 10 Kasım nedeni ile düzenlenmiş olan Atatürk fotoğraflarından oluşan bir geçici sergi görülmüştür.
5 – Kasım ayı toplantısında Cumhuriyet müzesi ile ilgili genel bir değerlendirilme yapılmış olup,
a – Cumhuriyet Müzesinin müze binası olarak kullanılan binada meclisin faaliyet gösterdiği dönemi anlatan düzenlemelerin yapılmasının planlandığı,
b - Yeni sergi mekan planlamasının hemen hemen tamamlandığı ve sergi dilinin tespiti ile,
I – Obje sergisi vitrin ve taşıyıcı tasarımları,
II – Grafik anlatım araçlarının tasarımları,
için gereli personel / zaman planlamasına ihtiyacı duyulduğu,
c – İlgili Daire Başkanlığının, üst katında sergi alanına “meclis çalışmaları süresince kullanımlarına yönelik orijinal işlevlerine uygun canlandırmalar ile” dahil edilmesi konusunda bir tasarısı olduğu ifade edilmiş ve müze personelince,
I – Üst katta yer alan mekan planlaması için müze / personel ihtiyaçları,
II – Canlandırmalar için bilgi / belge yetersizliği,
III – Bina üst katının ziyarete açılması durumunda ziyaretçi yoğunluğunu fiziksel olarak kaldırmayacağı endişesi,
dile getirilmiş,
d – Müze personelini ziyaretçi yoğunluğu ile ilgili binaya yönelik endişesi, teknik personelce değerlendirilerek,
I – Hali hazırda devam eden restorasyon ve onarım çalışmalarının uzmanlarca hazırlanan restorasyon projesine uygun olarak yürütüldüğü,
II – Hazırlatılan projelerin ilgili birimlerin teknik incelemesi ve ilgili Koruma Kurulu kararlarına uygun olarak yürütüldüğü,
III – Anılan projelerde binanın statik bir problemi olmadığı ve uygulamanın genel müdürlüğün ilgili birimlerince denetlendiği,
İfade edilerek ziyaretçi yoğunluğu ile ilgili kaygıların teknik olarak görülmediği ifade edilmiş,
Cumhuriyet müzesi ile ilgili çalışmaların, ikinci katın sergiye dahil edilmesi konusundaki tasarının netleşmesi ardından detaylandırılması fikri oluşmuştur.
6 – Cumhuriyet müzesi özelinde, envanterinde yer alan para ve pul koleksiyonunun sabit sergi içinde sunulmasının planlandığı belirtilmiştir.
7 – Her iki müze ziyaretçi istatistik bilgileri net olarak ifade edilmemiş olunmasına rağmen,
a – İlk öğretim öğrencileri ağırlıklı olmak üzere öğrenci ziyaretçi yoğunluğu,
b – Erişkin ziyaretçi profilinde de her yaş, eğitim ve meslek grubunun yer aldığı,
c – Milli bayram ve özel anma günlerinde ziyaretçi yoğunluğunun artığı,
ziyaretçi yoğunluğu nedeni ile ziyaretçi sirkülasyonun da problemler yaşandığı ifade edilmiştir.
8 – Daha önceki toplantılarda alınan karalara bağlı sergi öyküsünün henüz oluşturulmamış olunmasına rağmen sunu teknikleri üzerine çalışmalardan söz edilmiş,
a – Serginin;
I - “Md.2 - e - IV -(3)” te belirlenen başlıkların,
II - Kurtuluş Savaşı cephe mücadelelerinin,
III - Mustafa Kemal Atatürk’ün cepheye yönelik verdiği taktik ve hedef belirten Türk ve Dünya Harp tarihi literatürüne geçmiş:
“- Hattı müdafaa yoktur sattı müdafaa vardır, O satıh bütün vatandır !”
“ Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri! “ emirlerini,
içeren,
kısa metrajlı belgesel tekniğinde hazırlanacak filimler ile desteklenmesi teklif edilmiş,
b – Kurtuluş müzesi bodrum katında cephe ve cephe gerisi mücadelenin,
TRT’nin Kurtuluş Savaşını anlatan filimler de kullandığı ve şu anda müzeye intikal etmiş dekor, harp araç gereç ve üniformaların da kullanılarak canlandırılmaların yapılması ifade edilmiş,
c – Müze müdür yardımcısı tarafından, sergi gezi güzergah başlangıç mekanı olarak bodrum kat girişi kabul edilerek,
I – Girişte yer alan küçük alanda Müze / gezi planını içeren bir bilgi panosu,
……( Semra hanımın önerileri )….
önerilmiştir.
9 – Toplantı, mevcut önerileri destekleyecek belge / bilgilerin toplanması ile kurula yeni katılan bizlerin de mevcut çalışmalar doğrultusunda gerekli hazırlık / araştırmalarımızı tamamlamamız dileği tamamlanmıştır.
10 – Aralık ayında yapılan ikinci toplantıda öncelik ile bir önceki toplantıda ele alınan ve sergi sürecini birinci aşmasını “Kavramsal süreci” genişleterek sonuçlandıracak “Sergi Mesajı” na yönelik öneriler ele alınmış;
a – Her iki müze sergisinin, meclis olarak kullanıldıkları süreci;
I - Meclisi oluşturan (milletvekillerinin) ve yön verenlerin ( Cumhur Başkanları, Meclis Başkanları, Başbakan ve bakanların ) tanıtılmaları,
II – Cumhuriyet Tarihi – Devrim kararlarının kronolojik olarak
verilmesi,
III – Kurtuluş savaşı müzesinde “Kurtuluş Savaşı”nın ( askeri boyutu ve zaferlerinin özel ihtisas müzesi olarak kurulmuş ve faaliyetlerini başarı ile devam ettiren askeri müzelerde anlatılmış olması, bu anlatımlara ilave bölgesel müze ve Tarihi milli park alanlarını da bu benzer anlatımların gerçekleştirilmesi özellik ile aynı kente bulunan Anıtkabir Müzesi’nde de anlatılması nedeni ile ) siyasi yönetimi ve meclisi çatısı altında temsilcileri ile bir bütün olarak cephe gerisinde yer alan kadın, yaşlı, çocuk; top yekun Türk Milleti’nde oluşan Kuvayi Milliye ruhunun getirdiği başarı ve kahramanlıkların anlatılması,
ana başlıklarını kapsayacak şekilde kurgulanması,
b – Özellikle Birinci Meclis binasında, her türlü direnç ve yokluğa karşı verilen mücadele ile büyük birlik ruhunun işlenmesi,
c – Mustafa Kemal Atatürk ‘ün liderlik vasıflarının ön plana çıkarılarak, Anadolu coğrafyasını kendine vatan yapmış Türk Halkı’nın bağımsızlık ve özgürlük tutkusunun vurgulanması,
d – Cumhuriyetin kuruluşu ile cumhuriyetin şeklini tamamlayan ilkelerin vurgulanması
e – İlkelerin pratiğe geçiş sürecini oluşturan ekonomik ve kültürel çalışmaların vurgulanması,
başlıklarında değerlendirilmesi öngörülmüştür.
11 – Birinci toplantıda belirtilen uygulama sürecine uygun olarak öncelikle Birinci Meclis binasına yönelik mekansal kurgu üzerine oluşan öneriler sunulmuş olup bu bağlamda;
a – Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran tarafından sunulan ALTINYOL ve Türk Kadınını temsilen Şerife Bacı ile MEBUS YAŞAMI canlandırma önerisi:
I – İstiklal ve başarı için o yıllarda ve o şartlarda altın değerinde olan mermi, tüfek, bomba vs gibi cephanelerin İnebolu, Kastamonu, Çankırı yoluyla önce Ankara’ya ve TBMM’nin yönlendirmesi ile cephelere ulaştırılmasına o dönemde “İstiklal yolu” veya “Altın Yol” denilmekteydi. ALTIN YOL diye isimlendirebileceğimiz şu manzaranın, ses efektlerinin de yardımıyla, panorama veya tablo olarak görüntülenmesi : Kış ortamında birbirini takip eden kağnılar (3-4 kağnı), kağnılara cephane yükleyen insanlar ( yaşlılar, çocuklar, kadınlar..), cephane yüklü kağnılar kırsalda yokuşta kayboluyorlar. Kağnılardan birinde Şerife Bacı’nın çocuğu ve çocuğunun üzerine kapanmış ve donmuş halde kendisi var. Türk Kadınının Kurtuluş savaşındaki en bilinen kahramanlık öykülerinden olan “Şerife Bacının, çocuğu ile çocuğu kadar kıymetli saydığı cephanelerin üstünü kıyafetleri ile örterek yağış ve soğuktan koruyarak kağnısını hedefe ulaştırması ve kağnısı üzerinde donarak şehit oluşunun” öyküsü, kış panoraması içinde imitasyon malzeme ve manken kullanımı ile oluşturulacak canlandırma ile alt kat üç sütunlu salonda canlandırılması. Burada vurgulanacak olan Türk insanının, özellikle de Türk kadınının vatanını korumak için katlandığı zorluklar ve hayatını ortaya koyarak yaptığı fedakarlıktır. Bu bağlamda gezilecek alanın uygun bir yerine de Atatürk’ün Türk kadınının bu fedakarlığını anlatan şu sözleri verilebilir :

“ Türk Kadını,
Dünyada hiç kimse, ben vatanımı kurtarmak için Türk kadınından daha çok çalıştım ve daha çok fedakarlık yaptım diyemez.”


II – Bodrum katı ön cephesinde hali hazır bayrak ve halının sergilendiği odanın altında kalan odada, Kurtuluş savaşı yıllarında TBMM’ye katılan ve bu binada kurtuluş savaşını yöneten idealist insanların hangi şartlarda yaşadıklarını gösterebilecek bir şekilde düzenlenebilir. Birinci Meclisin açılması ile hiçbir sosyal mekân imkanı olmaksızın Ankara’ya gelen ve uzun süre meclisin çeşitli bölümleri ile bahçesinde uygun buldukları yerlerde her türlü konfordan uzak iç içe konaklayan mebusların kısıtlı imkanlar ile verdileri mücadelenin, imitasyon malzeme ve mankenler ile canlandırılması:

Oda 2 bölüme ayrılmış.
Bir bölümde birkaç milletvekilinin yere serili yer yatakları düzgün ve katlanmış olarak duruyor. Bazı yatakların yanında milletvekillerinden bazıları var. Bir yanda bir gaz ocağı (?) veya yemek pişirmek için bir ateş. Birkaç milletvekili ateşin üzerindeki tencere ile meşguller. Kendi yemeklerini yapıyorlar.
Diğer bölüm küçük masalarla (?) adeta bir yemekhane olarak ayrılmış. Bazı milletvekilleri o masalarda mütevazi yemeklerini yemekteler…

Bilindiği gibi, bu bölüm zaman zaman milletvekillerinin yemekhanesi olarak kullanılmış. Ayrıca, Anakara’ya gelen milletvekilleri otel olmadığı için öğretmen okulu binasında, dergâhlarda, bu binanın alt katında ve ilk zamanlar bu binanın bahçesinde bile yatmak zorunda kalmışlardır. Bir devleti kuran seçilmiş insanların fedakârlıklarını ve bu fedakârlığı yapabilecek üstün kişilik özelliklerini burada vurgulamak mümkün olacaktır.

III – Hali hazırda birinci katta yer alan silahlarında bodrum katta sergilenmesi,
önerilmiş,
b – Aynı kapsamda tarafımdan Müze-bilimin önerdiği çağdaş müzecilik kriterlerine uygun olarak sergisinin tamamı ele alınarak müze girişinden itibaren,
I – Müze bahçesine girişte yer alan mekanın danışma /gişe olarak değerlendirilerek cephesinde Müze giriş ve ziyareti ile ilgili bilgilendirme panolarının hazırlanması,
II – Müze girişinden itibaren gezi güzergahı olarak Arka Bahçe-Bodrum Kat – Zemin Kat ön cephe sol kapı giriş –ön cephe sağ kapının çıkış olarak kullanılması,
III – Giriş ile bina arka cephe köşesi arasında kalan alanın mevcut yerleşim nedeni ile zorunlu Giriş / Çıkış noktası olması nedeni ile açık hava için önerilecek olan sergi elemanlarının bu hattan ilerden , arka bahçe peyzajı ile birlikte tasarlanarak kapı önünde yoğunluğun azaltılması,
IV – Sergi başlangıç noktası olarak belirlenen alanda mimar - grafiker gibi ihtisas sahası uzmanlar ile birlikte oluşturulacak bilgilendirme panosu / kioksu gibi anlatım araçları ile Müze binası hakkında bilgilerin ( Mimari özellikleri -Tarihçesi ) sunulması
V – Önerilen gezi güzergahı ile ilgili ayrıntı bilgi ve müze planını içeren bir ana bilgi panosu hazırlanması ve bu güzergahın fiziki ve grafik işaretleme ile tüm sergi alanında devamının tasarlanması,
VI – Oluşacak müze sergi öyküsüne bağlı olarak Kurtuluş Savaşının tüm sürecinin ( başlangıç, mücadele ve sonuçları) kronolojik olarak anlatılması,
VII – Kronolojik anlatımında Osmanlının I. Dünya Savaşına Katılması , Mustafa Kemal Atatürk ile Kuvayi Milli ruhunun doğduğu Çanakkale Savaşları ve zaferi, Mondros ateşkes anlaşması ve ordunun terhisi, işgal dönemi, Mustafa Kemal’in İstanbul’a gelişi ve İstanbul’dan Samsun’a geçerek Milli Mücadeleyi başlatması, işgallere karşı bölgesel ve kişisel direniş sembolü olmuş olaylardan örnekler, kongreler ve kongreler sürecinde yaşanan maddi ve siyasi sıkıntılar, Ankara’nın mücadele merkezi olarak seçilmesi ve Ankara’da meclisin toplanması gibi Ankara dışında meclis kurulana kadar geçen sürecin Müze arka bahçesinde anlatılması,
VIII – Binanın bodrum katında, rölövesinde;
(1) – Canlandırma mekanı olarak planlanan alanda,
(a) - Meclis’in Ankara’da açılması ile Ankara ya gelen ve her türlü sosyal konfordan uzak olarak yaşamlarını idame ettiren mebusların yaşantısından bir kesitin,
(b) - Eşini ve oğlu büyük bir metanetle cepheye gönderen Türk kadının, cephede savaşan Mehmetçiğin geri hizmetlerdeki işlerini her türlü fedakarlık ve öz veri ile yerine getirmesi ( Sn. Taşkıra’nın önerisi “Şerife Bacı” öyküsüne ilave olarak bir ananın çocuğunu cepheye yollama anı ),
(c) - Tekalif-i Milliye (milli Yükümlülük) kanununa halkın tüm varlığı ile katılışından kesit(ler),
(d) - Cepheden bir anın,
imitasyon malzeme ve manken (TRT’den intikal eden malzemelerin) kullanılarak canlandırılması ve canlandırmanın ses ve ışık efektleri ile desteklenmesi,
(2) - Çocuk eğitim odası olarak planlanan odada zemin katta sergilene silahların müze envanterinde yer alan silahlar ile takviye edilerek Savaştan kesitlerin yer aldığı fotoğraf veya yağlı boya tablolar ile desteklenerek sergilenmesi,
(3) - Fotoğraf hane olarak işaretlenen odanın Çocuk eğitim / çocuklar ile müzecilik atölyesi olarak tefrişi,
(4) - Sinevizyon odası olarak planlana odanın aynı işleve uygun olarak tefrişi ve bu odada mekan içinde canlandırma ve bilgi panosu gibi grafik anlatım araçları ile ifadelendirilemeyen başlıkların belgesel tekniğinde hazırlanacak kısa metrajlı film / filimler ile sunulması,
ile meclis çalışmalarının yurt sathına yansımalarının anlatılması,
IX – Binanın hali hazırda sergi alanı olarak kullanılan zemin katında gezi sirkülasyonunun ön cephede yer alan soldaki kapıdan başlatılarak, rölövede;
(1) – İdare olarak işaretlene odanın mevcut işlevini sürdürmesi,
(2) – Mebus Listesinin yer aldığı odadaki dijital baskı mebus fotoğrafları yeni belirlenecek grafik dili ile yeniden basılarak halihazırda Mebus Eşyaları ve Silah serginsin yer aldığı odalarda, Mebus Eşyaları ile birlikte sergilenmesi,
( 3) – Meclis toplantı salonunu mevcut tefrişatının gerekli bakımlarının yapılarak korunması ve Kürsüde yer alan Mustafa Kemal Büstünün kaldırılarak yerine kürsüde Oturan veya Hitap eden Mustafa Kemal canlandırmasının Manken ile yapılması,
(4) – Meclis toplantı salonu karşısında yer alan (Bayrak, halı, İstiklala madalyası ve diğerleri sergilendiği) odada,
(a) Sergilenen objelerden bayrak ve halı dışındakilerin kaldırılarak toplantı salonunda yer alan sıralardan yerleştirilmesi ile odanın toplantı salonuna ilave edilmesi,
(b) Hazırlanacak ses, ışık ve film destekli Meclis yoklama ve çalışma sahnesi canlandırmasının teknik donanımının kurulması,
( c) Ziyaretçinin bu odada hazırlanan sıralara oturarak meclis toplantısı anını yaşaması,
(d) Hazırlanacak senaryonun Meclis yoklaması kesitinde cephede yer alan Mebus isimlerini içermesi, Cepheden gelen zafer haberlerinin belgesel tekniği ile perdeye yansıması, Kurtuluş savaşının kazanılması ile Cumhuriyetin kabulü, İstiklal marşı sözlerinin kabulü ile sözlerin kürsüden okunuşu , aynı anda sergide bırakılan bayrağın aydınlatılması ve ardından Türk kadınının savaşsın kazanılmasındaki gayret ve başarısının, güzeli yaratmadaki ince ruhu da ifade edilerek halının aydınlatılarak senaryonun tamamlanması,
(e) Çıkışta ziyaretçilere Sanal toplantıya katılış belgesi tanzim edilerek bu anın bir anı olarak ziyaretçinin sürekli hatırlamasının sağlanması,
(f) Kronoloji odasında da İstiklal madalyalarının, bilgi panoları ile kurdele renkleri ve ön ve arkasında yer alan figürlerin tanıtımı ile istiklal madalyasın ait meclisin çıkardığı kanunların anlatılması, Bu meclis çatısı altında gerçekleşen “Cumhuriyetin ilanı”, “Halifeliğin kaldırılması”, “Tevhid-i Tedrisat (Eğitimin Birleştirilmesi)” gibi önemli devrimlerin anlatılması,
(g) Riyaset Divanı, Reis Odası ve Mescit’in mevcut tefrişinin korunması,
(h) Boşalan Meclis listesini yer aldığı odada, “Mecliste Bu Ay” başlığı ile aylık periyotlarda değişen ve içinde bulunulan ayda meclisin bu binada aldığı önemli kararları anlatılması,
önerilmiştir.
12 – Sunulan öneriler tartışılmış ve anlatım teknikleri üzerine öneriler irdelenmiş olup tespit edilecek sergi diline uygun grafik, iç mimar, mimar ve diğer sanat dallarından oluşacak teknik bir ekiple uygulamaya yönelik çözümlerin üretilmesinin gerektiği değerlendirmesi yapılmıştır.
13 – Cumhuriyet müzesi ikinci katının da sergi alanına dahil edilmesi konusunda birinci toplantıda gündeme gelen tasarının uygulamaya dahil edilmesi kararına dönüştüğü bildirilmiştir.
14- Anılan çalışma kapsamında ikinci kat sergisinde objesiz, mekan canlandırmalı bir sergi planlanmasının “yöneticilerin” beklentisi olduğu dile getirilmiştir.
15 – Anılan yöntem için mekan teşhiri ve işlevlerine yönelik yeterli belge olmadığı ve meclis faaliyetlerinin 2. Meclis binasında oldukça uzun bir süreci içermesi nedeni ile bina içinde mekan kurgularında hangi dönemin anlatılması gibi ikinci bir sorunu beraberinde getirdiği değerlendirmesi yapılmıştır.
16 – Anılan dönem ile ilgili çalışma yöntemleri ve mekansal faaliyetlere ait belge toplanması için arşiv çalışması da dahil araştırma yapmış/yapacak tarih uzmanı araştırılarak ilişkiye geçilmesi planlanmıştır.
17 – Ocak ayında yapılacak toplantı tarihinin mümkün olduğunca erken tarihe planlanarak , özellikle Kurtuluş savaşı müzesi için yapılacak çalışmaların bir takvime bağlanarak planlamasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.
18 – Ocak ayında yapılacak toplantıda kurulun yönlendirmesinde, kurul içinde yer alan uzmanlar ile kurul dışından ihtiyaç duyulacak uzmanlarında katılımı ile uygulamaya yönelik çalışma ekiplerinin oluşturulması ve öncelikle kurtuluş savaşı Müzesinin hizmete açılış tarihi olarak ön görülen 23 Nisan 2008 tarihine uygun gerçekçi bir planlamanın yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmekte olup öncelikle,
I – Toplantılarda ortaya çıkan önerilere uygun olarak Kurtuluş müzesi için sinopsis (kısa bir sergi öyküsü, kurgusu) hazırlanması,
II – Sergiye alınacak özgün malzemelerin belirlenmesi,
III – Serginin fiziksel tasarımının yapılması,
IV - Sergide kullanılacak bilgilendirme panoları – canlandırmalar için metin / senaryoların yazılması,
gerekmektedir.
19 – Bu kapsamda Kurtuluş Savaşı Müzesi için ihtiyaç duyulan sinopsis önerisi ektedir.
20 – Toplantıda görev bölümü ve sorumluluk alanları tespit edilmesi ile çalışma ekiplerinin oluşturulmasının yaralı olacağı değerlendirilmekte olup,
I – Sergi öyküsüne uygun Tarihi bilgi ve belgeleri toplamak üzere Tarih araştırma ekibi,
II - Bilgi panoları metin yazımı için ( sergi öyküsüne uygun planlanan bilgi pano içeriklerinin müzecilik standartlarına uygun yazımı için Türk Dili uzmanında yer aldığı) metin yazım ekibi,
III – Belgesel filim/filimler için senaryo yazım ekibi
IV- Sinopsise uygun sergi dilinin tespiti ve grafik dili ile her türlü görsel üretimi tasarlayacak Grafiker, İçmimar, Mimar, Aydınlatma uzmanı, Peyzaj Mimarı, Ressam ve müze uzmanından oluşan fiziksel tasarım ekibi,
VI – Sergiye alınacak özgün objelerin seçim ve sergi bakımlarını yapacak Müze uzmanı, Konservatör, İç mimardan oluşan obje teşhir ekibi,
öncelik ile oluşturulması gerekli ekiplerdir.


I.TBMM Binası, Kurtuluş Savaşı Müzesi
Genel Değerlendirmesi

Müzemiz, müzeloji literatüründe yer alan müzelerin sınıflandırılması kapsamındaki çalışmalarda, “her ulusun kendi tarihine ait eserleri bir müze içinde toplayarak bir iftihar maksadı ile halka göstermesi” amacı ile kurulan Ulusal Müzeler Kategorisinde değerlendirilmektedir.
Ulusal müzelerin sergi kurguları ve dillide doğal olarak Genel Müzeler kategorisinde değerlendirilen; Arkeoloji, Etnografya, Bilim- Teknoloji, Sanat müzelerinden farklı olarak oluşmaktadır. “Genel Müzeler”, bilimsel veriler doğrultusunda, obje merkezli, objektif bir dille ziyaretçilerine ulaşırken; “Ulusal Müzeler” bilimsel verilerden hareket ile kendi ulusal kimliğini bir övünç kaynağı olarak ön plana çıkaran sübjektif bir dille halkına ulaşmayı amaçlayan müzelerdir. Bu bağlamda Ulusal Müzelerin sergisinde yer alan objeler kendi fiziksel ve sanatsal değer / özellikleri yerine verilmek istenen mesajın aracı olarak değerlendirilmekte, tarih, siyaset ve kahramanlık öykülerine geçisin birer aracı olarak kullanılmaktadır.
Özellikle müzemizde yer alan özgün yazılı belgeler dışında yer alan tüm objeler bu nitelikte değerlendirile bilinecek objelerdir. Ayrıca müzemizde anlatılacak tarih, siyaset ve kahramanlık gibi soyut kavramların ifadelendirmesini görsel olarak destekleyecek fotoğraf / film çekimi gibi ifadelenen dönemi görsel olarak destekleyecek özgün malzemenin, anlatılan dönemin teknik imkansızlıkları nedeni ile oldukça sınırlı olması, bu sınıf müzeler için dünyaca kullanılan canlandırma yöntemini bizim için daha kapsamlı olarak kullanılmasını kaçınılmaz kılmaktadır.
Bu anlatımın yapı boyutunda (Ulusal mimarlık dönemi öncülerinden) da benzer anlatıma ihtiyaç duyulan bir mekanda tasarlanması, sergide iletilecek mesajı kuvvetlendirecek avantaj olmasına rağmen fiziksel mekan hazırlığı yönünden dezavantajlar oluşturacağı da kesindir. Dezavantaj olarak görülen tespitleri; yapını özgün mimari dokusunun kapanmaması, binanın ev sahipliği yaptığı farklı dönemlere ait öyküsünün sunulması, 1. Meclis binası olarak kullanıldığı döneme ait iç mekan özgün işlevsel plan şeması ve mefruşatının günümüze sınırlı bilgiler ile ulaşması olarak sıralarsak, yeni sergide gözden kaçırılmaması gereken, serginin başarı ile tamamlanmasına etki edecek nüanslar olarak fiziksel tasarımın her aşamasında hatırlanmalıdır.
Yine binanın özgün plan semasında iç kurgunun ilk tasarımda meclis binası olarak dahi tasarlanmamasından gelen işlevsel bölümlemelerin sınırlı sayıda insanın etkinlik göstere bileceği ölçülerde yapılmış olması da serginin fiziksel tasarımında sayısal yoğunluk içeren ziyaretçi gruplarının gezisi için ek sıkıntılar oluşturacağı, mevcut sergi içinde de izlene bilinen bir sorundur. Bu sorun, mevcut yapının müze olarak kullanıldığı sürece varlığını devam ettirecek bir sorun olup dünyada da aynı büyüklükte müzelerin varlığı değerlendirildiğinde onların izlediği ( gruplar için randevu sistemi ve müze rehberi eşliğinde gezi ) yöntemler ile bu sorun asgari seviyeye indirileceği değerlendirilmektedir.
Ayrıca mevcut sergi düzeni ile grup ziyaretçileri değerlendirildiğinde grupların; turizm işletmecilerinin tur organizasyonunun 40 – 50 kişilik otobüs taşımacılığına uygun gruplardan oluştuğu yada aynı sayıya uygun sınıf mevcutlu öğrenci gruplarının oluşturduğu görülmekte ve bu grupların beraber hareket ederek gruptan kopmama arzusu içinde olduğu görülmektedir. Bu isteğe bağlı toplu hareket etme arzusu ile geziyi gerçekleştiren grupların genel olarak günlük gezi planından birden çok aktivitenin de palanlaşmış olması grupları sabırsız kılmakta ve bir ana önce ziyareti tamamlama güdüsü ortaya çıkmaktadır.
Mevcut sergi sistemi yalnızca birinci katı kapsaması ve birinci katında ziyaretçi sirkülasyon kapasitesinin on - on beş dakika ara ile mekana grup alındığı tezi ile yaklaşık 50 kişilik iki grubu kaldıracak durumda olması dışarıda açık alanda herhangi bir aktivite sunulmadan bekleyen grupların yoğunlaşmasına ve ziyaretin başında sıkıntı yaşayan ve memnuniyetsizliği tetikleyen psikoloji ile ziyarete başlanmasına ve müzelerin hoşça zaman geçirilerek eğitimin yapıldığı kurumlar tanımının dışına çıkılmasına neden olmaktadır.
Yeni tasarlanan sergide, ziyaretçileri girişten itibaren bilgilendiren ve sergi güzergahı hakkında donanımlı olarak sergiye yönlendiren bir anlatım hedeflenmekte, müze arka bahçesinin , bodrum katın ve mevcut sergi alanı ile daha geniş bir alanda serginin yayılması ile ziyaretçinin tüm müze alanlarını etkin kullanması hedeflenmektedir.
Buna rağmen düğüm noktası oluşa bileceği değerlendirilen alanlarda da ziyaretçinin hoşça zaman geçire bileceği sergi dili bütünlüğünde aktiviteler planlanarak izleyen ve dinleyen ziyaretçi profili yerine sergi anlatımının bir parçası olan aktif, katılımcı ziyaretçinin oluşması hedeflenmektedir. Böylece aynı anda yaklaşık beş gurubun sergiyi gezebilmesi hedeflenmekte randevu ve rehber eşliğinde yapılacak ziyaretler ile de sistemin daha planlı işleyeceği değerlendirilmektedir.
Bu bağlamda kurtuluş savaşı müzesinde, Kurtuluş Savaşının başlangıç, mücadele ve sonuç süreci, Mustafa Kemal Atatürk’ün üstün vasıflar ile donanmış liderliği, Türk milletinin uzun yıllar Türk adı dahil unutturulmuş vasıflarının tekrar Kuvayi Milliye ruhunda kendini bularak tüm yokluk ve baskılara karşı küllenen yurt sevgisi ve bağımsız yaşama arzusunun ateşlenmesi ile yazılan, Kurtuluş Savaşı “ Bir Millet’in Yeniden Doğuş Destanı” olarak anlatılmalı. Bu mücadele sonucu kurulan ve Atatürk devrimleri ile taçlanan Cumhuriyet’in tarihteki yerini sonsuza kadar aldığı ve Türk milleti tarafından aynı ruhla yaşatılacağı vurgulanmalıdır.
Müze bahçesine girişte yer alan mekanın danışma /gişe olarak değerlendirilerek cephesine Müze giriş ve ziyareti ile ilgili bilgilendirme panolarının konularak müze ziyaretçisinin uyması gereken kuralların burada belirtilerek ziyaret süresince oluşa bilecek aksaklıklar girişteki bilgilendirme ile en aza indirilmelidir. Giriş ile ana bina arka cephe köşesi arasında kalan alanın mevcut yerleşim nedeni ile zorunlu Giriş / Çıkış noktası olması, müze serginin açık hava bölümünün bu hattan ilerde, arka bahçe peyzajı ile birlikte tasarlanarak kapı önünde yoğunluk azaltılmalıdır. Müze binası, sergi mekanı olmasından öte sergi mesajının ifadelendirilmesindeki temel araç olarak değerlendirilmeli ve Mimari özellikleri ile işlev değişikliklerini içeren “Tarihçesi” mimari üslubu ortaya çıkış nedenleri vurgulanarak verilmelidir. Meclis binası olarak kullanıldığı dönem ve ardından aldığı işlevler sergi ruhu ile bütünleştirilerek ifadelendirilmelidir.


Kısa sergi öyküsü (Sinopsis)

Ana sergi Müze Arka bahçede başlamalı ve Osmanlı imparatorluğunu 1. Dünya savaşına girişinden, meclisin açılışın kadar geçen süreçte yaşana olaylar kronolojik bir anlatım ile;
“Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına Katılması ”, Maceraperest bir grup yöneticinin basiretsiz bir takım kararlar ile Almaların yanında savaşa girişi ( 29 Ekim 1914’te ) Alman Amiral komutasında Osmanlı Donanması’nın Karadeniz’de Rus Limanlarını Bombalaması olayı Cemal Paşanın Emri ile birlikte fotoğraf ve grafik anlatımlar ile desteklenerek anlatılması ve bu dönemde Mustafa Kemal’in ( Almanların bu savaşın mağlubu olacağı) değerlendirmesi bu başlık altında işlenmeli.
“ Mustafa Kemal Atatürk ile Kuvayi Milli ruhunun doğduğu Çanakkale Savaşları ve zaferi” Osmanlı imparatorluğunu 1. Dünya savaşında savaştığı cepheler belirtilerek Çanakkale cephesinin ön plana çıkarılması ile Mustafa Kemal’in “Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum!” emri ile Mustafa Kemalin genç bir yarbay olarak tarih sahnesinde yerini alması ve Türk halkı ile tüm dünya uluslarının Mustafa Kemalin bir lider olarak doğduğu yer olarak kabul ettiği Anafartalar ve Conk bayı savaşlarından kesitlerin yer aldı fotoğraflar ile anlatım desteklenmeli.
“Mondros ateşkes anlaşması ve ordunun terhisi” Almanların batı cephesinde yenilmesi ile Osmanlı imparatorluğunu yenik ilan edilmesi ile Mondros ateş kes anlaşmasının imzalanması ve anlaşma metnin bir panoda verilerek ülkenin içine düşürüldüğü durum vurgulanacaktır. Ordunun terhis edilerek oluşacak bir karşı mücadelenin engellenmesi ve başta İngiltere olmak üzere mütarekede şartlarını öne sürülerek yurdun çeşitli bahaneler ile işgali vurgulanacak, Mustafa Kemal’in İstanbul’a gelişi ile Dolmabahçe sarayı önünde demirli İtilaf Donaması’nın boğazdaki kaderini “Geldikleri gibi giderler” sözü ile o gün tayin edişi ( İtilaf Donanması’nın İstanbul önlerinde demirli fotoğrafının kullanıldığı grafik anlatımlar ile desteklenerek) anlatılmalı.
“ İşgalin çeşitli bahaneler ile başlaması ve Milli Cemiyetlerin kurulması, Mustafa Kemal’in İstanbul’daki çalışmaları” İstanbul’da işgale karşı tutunulması gereken tavır ve örgütlenme için yaptığı çalışmalar ve İngilizlerin Batı Karadeniz havalesinde Pontus çetelerine karşı direnişi kırılmak için anılan bölgedeki direnişin çetecilik olarak yorumlanarak bastırılması talebi vurgulanarak, Mustafa Kemal’in Samsun’a geçisi, görev talimatı ile birlikte ( Bandırma vapurunun maketi /Hologramı kullanılarak desteklenecek anlatım geminin özellikleri ve beraberindeki heyetin isim ve resimleri ile zenginleştirilerek ) anlatılmalı.
“Samsunda Milli Mücadelenin başlaması, işgallere karşı bölgesel ve kişisel direniş sembolü olmuş olaylardan örnekler ile anlatılması”,
İstanbul da Halide Edib’in konuştuğu büyük miting, yunanlıların İzmir’e çıkışında ilk kurşunu atan gazeteci Hasan Tahsin’in fotoğraf rölyef ve küçük maketler ile canlandırılarak anlatım desteklenmeli.
“Kongreler ve kongreler sürecinde yaşanan maddi ve siyasi sıkıntılar”,
Erzurum ve Sivas kongre kararları Mustafa Kemal üzerinde oluşturulmaya çalışılan siyasi baskı ve Resmi görevden istifa ederek güçüne inandığı sıradan bir Türk vatandaşı olarak mücadeleye devamı, içinde bulunulan maddi sıkıntının büyüklüğü ile alınan kararların tam metinleri bilgi panolarında orijinal metinleri ile kullanılacak sonuçları kısa cümleler ile vurgulanmalı. ( Erzurum’dan Sivas’a geçişte yolluk için ihtiyaç duyulan1.000 liradan ibaret yolluğun temininde yaşanan güçlük, Müdafaayı Hukuk cemiyetinin kasasında 80 lira ve 900 liralık bir emekli subayın verdiği para ile gerçekleşmesi ifade edilerek döneme ait buluna bilinen fotoğraflar ile anlatım desteklenmeli.

“Ankara’nın mücadele merkezi olarak seçilmesi ve Ankara’ya intikal”,
İstanbul’daki gelişmeler yeni seçimle İstanbul hükümetinin değişimi yeni kurulan hükümetin İstanbul dışında Anadolu’da toplanma gerekliliğine rağmen İstanbul da toplanması ve Anadolu hareketini desteklemesi ile İstanbul hükümetinin İngilizler tarafından basılarak Anadolu ile ilişkisi olan milletvekillerinin tutuklanarak Malta’ya sürülüşü ve İstanbul’un resmen işgal edilmesi, Mustafa Kemal’in ön görüleri doğrultusunda vurgulanarak ( Fotoğraf ve grafik canlandırmalar ile desteklenerek) anlatılmalı.
“Ankara’da meclisin toplanması”,
İstanbul meclisini işgali ardından yeniden seçimlerin yapılarak Ankara da 23 Nisan 1920’de meclisin toplanması ve Mustafa Kemal’in ilk gün konuşmasının önerge olarak verilişi ve 24 Nisan 1920 de meclis başkanı seçilişi Fotoğraf ve grafik anlatımlar ile desteklenerek anlatılmalı
“Serv anlaşması”,
Serv’in maddeleri ve imzalanmasına kadar geçen süreç ve İstanbul hükümetinin bu anlaşmayı imzalaması ve Ankara hükümetini bu anlaşmayı reddi. Fotoğraf ve grafik anlatımlar ile desteklenerek ziyaretçiye açık alanda anlatılması ile Bina içinde meclis çatısı altında özgün ortamda mücadelenin devamı anlatılmalıdır.
Binanın bodrum katında
Canlandırma mekanı olarak planlanan alanda,
Meclis’in Ankara’da açılması ile Ankara ya gelen ve her türlü sosyal konfordan uzak olarak yaşamlarını idame ettiren mebusların yaşantısından bir kesit ( bir oda içinde yer alan birkaç yatak küçük bir odun sobası bir leğen, ipe asılmış çamaşırlar, soba üstünde küçük bir tencere dekoru içinde Çamaşırlarını yıkayan, yemek yapan mum ışığında çalışan mebuslar ),
Eşini ve oğlu büyük bir metanetle cepheye gönderen Türk kadını, ( yıkık dökük bir köy evi kapısında uzaktan gelen davul sesi ile seferberlik çağrısı, on sekizinde bir delikanlının elinde eski bir filinta ile yaşlı annesinin ile vedalaşma sahnesi, annenin” Oğul evimin son direği gözümün bebeği oğul! Babanı yiğit bedeni, Balkan harbin de, bu ı düşman çizmesi kirletmesin deyi düştü toprağa yetmedi. ,Çanakkale’de amcan Hasan’ı, kardaşın Hüseyin’i şehit verdik. Mavi bakışlı sarı saçları güneş misali parlak bir başka yiğit derler Mustafa Kemal’in emrinde… onun emrinde şahadet şerbetini içip düşmanı kaçırdılar haberi geldi, şahadet haberi ile içimiz burkulsa da, vatan sağ olsun nasipte bu varmış, küçük Mehmed’im bana yeter dedim… ama olmadı oğul !. Su uyudu, gök uyudu kahpe düşman uyumadı, bu kez evimizi ocağımızı yakmaya kalkışarak dayandı kapıya. Aman oğul, ciğerimin parçası canım oğul. Yaşamak, kul köle olmaksa elin gavuruna, yaşamak nefes alıp vermekse öyle, haramdır bize. Sızlatır yiğit babanın , ağabeyini, amcanın, bu vatan için şehit olan onca vatan evladının ruhunu. Koma geride keder gam ben sarı kızı koşarım kara sabana sürerim toprağı, bir lokma aş değil mi? bunca yıl veren toprak yine verir birkaç lokma! ama şerefin, namusun birkaç lokması olmaz!... de gayri git yoluna benim gözüm arkada değil bilesin. Her kez konuşur Mustafa Kemal çağırtırmış sizleri, Çanakkale kahramanı Mustafa Kemal ! O Çanakkale de ağabeyin ile amcan ile nasıl attı ise düşmanı bu gün de atacaktır. Hiç korku düşmesin bağrına, düşerse en ufak kuşku yüreğine dönüpte bakarsan ardına, etmem sana da Ak sütümü helal bilesin.” sözleri canlandırılması, onu takip eden bölümde “Şerife Bacı” öyküsünün benzer bir mizahse ile canlandırılması. Kalan bölümde Cepheden bir anın,imitasyon malzeme ve manken (TRT’den intikal eden malzemelerin) kullanılarak canlandırılması ve canlandırmanın ses ve ışık efektleri ile desteklenmesi mekandan çıkışta koridor boşluğunda prde yada ekran yardımı ile Tekalif-i Milliye (milli Yükümlülük) kanununa halkın tüm varlığı ile katılışından kesit(ler) drama-belgesel anlatım yöntemi ile hazırlanmış film ile verilmesi,
Çocuk eğitim odası olarak planlanan odada zemin katta sergilene silahların müze envanterinde yer alan silahlar ile takviye edilerek savaş öncesi silah dengesi panolaştırılarak orantısızlığın vurgulanması, savaştan kesitlerin yer aldığı fotoğraf veya yağlı boya tablolar ile desteklenerek sergilenmesi,
Fotoğraf hane olarak işaretlenen odanın Çocuk eğitim / çocuklar ile müzecilik atölyesi olarak tefrişi ile Çağdaş müzeciliğin eğitime yönelik bir uygulamasıda gerçekleştirilmelidir.
Sinevizyon odası olarak planlana odanın aynı işleve uygun olarak tefrişi ve bu odada mekan içinde canlandırma ve bilgi panosu gibi grafik anlatım araçları ile ifadelendirilemeyen başlıkların belgesel tekniğinde hazırlanacak kısa metrajlı film / filimler ile sunulmalı, böylece meclis çalışmalarının yurt sathına yansımaları anlatılmalıdır.
Binanın hali hazırda sergi alanı olarak kullanılan zemin katında gezi sirkülasyonunun ön cephede yer alan soldaki kapıdan başlatılmalı,idare olarak işaretlenen oda mevcut işlevini sürdürmelidir.
Mebus Listesinin yer aldığı odadaki dijital baskı mebus fotoğrafları yeni belirlenecek grafik dili ile yeniden basılarak halihazırda Mebus Eşyaları ve Silah serginsin yer aldığı odalarda, Mebus Eşyaları ile birlikte sergilenmesi hazırlanacak bir kioks ta Mustafa Kemalin Asker kişiliğinin yanı sıra Siyasi kişiliği de vurgulanmalı, sergi kurgusuna hareket katmak amacı ile bakanlık yapmış millet vekillerinin hazırlanacak bir yada daha fazla kioks ta verilmelidir.
Meclis toplantı salonunu mevcut tefrişatının gerekli bakımlarının yapılarak korunması ve Kürsüde yer alan Mustafa Kemal Büstünün kaldırılarak yerine kürsüde Oturan veya Hitap eden Mustafa Kemal canlandırması manken ile yapılmalı ( Balmumu çalışılmış manken sergi fiziksel alanı iklimlendirme ve bakım sorunları çözümlenene kadar klasik yöntem ile özel olarak çalışılmış mankenler üretilmeli.)
Meclis toplantı salonu karşısında yer alan (Bayrak, halı, İstiklal madalyası ve diğerleri sergilendiği) odada, Sergilenen objelerden bayrak ve halı dışındakilerin kaldırılarak toplantı salonunda yer alan sıralardan yerleştirilerek oda toplantı salonuna ilave edilmeli, ziyaretçinin bu odada hazırlanan sıralara oturarak meclis toplantısı anını yaşaması sağlanmalıdır. Hazırlanacak senaryonun Meclis yoklamasında, cephede yer alan Mebus isimlerini içeren kesiti alması, ismi okunana vekillerin isimleri ile fotoğrafları yansıtılarak salondan “cephede” cevabının duyulması ile canlandırılması ardından “Cepheden gelen zafer haberlerinin” belgesel tekniği ile perdeye yansıtılmalı, Kurtuluş savaşının kazanılması ile Cumhuriyetin kabulü, İstiklal marşı sözlerinin kabulü ile sözlerin kürsüden okunuşu , aynı anda sergide bırakılan bayrağın aydınlatılması ve ardından Türk kadınının savaşsın kazanılmasındaki gayret ve başarısının, güzeli yaratmadaki ince ruhu da ifade edilerek halının aydınlatılarak senaryonun tamamlanması böylece ziyaretçinin meclisin içinde tüm kararlara iştirak eden bir katılımcıya dönüştürülmesi sağlanmalı. Ziyaretçilere isimlerine tanzim edilmiş Sanal toplantıya katılış belgesi verilerek bu anın bir anı olarak ziyaretçinin sürekli hatırlamasının sağlanmalıdır.
Kronoloji odasında da İstiklal madalyalarının, bilgi panoları ile kurdele renkleri ve ön ve arkasında yer alan figürlerin tanıtımı ile istiklal madalyasın ait meclisin çıkardığı kanunların anlatılması, Bu meclis çatısı altında gerçekleşen “Cumhuriyetin ilanı”, “Halifeliğin kaldırılması”, “Tevhid-i Tedrisat (Eğitimin Birleştirilmesi)” gibi önemli devrimler anlatılmalıdır.
Riyaset Divanı, Reis Odası ve Mescit’in mevcut tefrişi özgün serği unsuru olarak korunmalıdır.
Boşalan Meclis listesini yer aldığı odada, “Mecliste Bu Ay” başlığı ile aylık periyotlarda değişen ve içinde bulunulan ayda meclisin bu binada aldığı önemli kararları anlatılmalı, böylece sürekli değişen sergi ile ziyaretçilerin bir den çok müzeyi gezme isteği hareketlendirilmelidir.
Hazırlanacak müze sergisine ait broşür, kataloglar ve anı eşyaları ile gezi sonrası da ziyaretçinin müze ve sergiye ait anılarını ve bilgilerini tazeleyeceği dokümana ulaşması sağlanmalıdır.

PROF. DR. CEMALETTİN TAŞKIRAN - Rapor

KURTULUŞ SAVAŞI VE CUMHURİYET MÜZELERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Konu ile ilgili telefonla yapılan ön görüşmelerden sonra Kültür Bakanlığında 22 Kasım 2007 tarihinde ilgili uzman ve görevlilerin bazılarının da katıldığı bir toplantı yapıldı. Toplantıdan önce söz konusu 2 müzenin, açıldıkları dönemin tarihini ve Milli Mücadele ile Cumhuriyetin ilk yıllarındaki işlevlerini daha iyi yansıtacak bir şekilde görsel – işitsel teknikler ve yeni ve çağdaş sergileme tekniklerinin kullanılmak istendiği mekanlar, ilgililerden detaylı bilgi alınarak, gezildi. Daha sonra yapılan toplantıda konu ile ilgili öneriler, son gelişmelerle birlikte açıklandı ve yeni öneriler sunularak tartışıldı. Yapılan bu mekan gezisi ve önerilerin tartışıldığı toplantıda ortaya çıkan düşünceler, öneriler, imkanlar ve yapılması düşünülen değişiklik ve yenilikler net bir biçimde ortaya çıkmıştır.

Burada, söz konusu toplantıda ortaya çıkan görüş ve öneriler doğrultusunda bir Cumhuriyet tarihçisi olarak bu 2 müzenin geliştirilmesi hususunda şahsi önerilerimi ve müzede yapılabilecek panorama, tablo, canlandırma senaryoları ve bu senaryolarla vurgulanacak ve öne çıkarılacak mesajları aşağıda arz ediyorum. Daha önce proje çalışmalarına Askeri Tarih danışmanı olarak katıldığım Çanakkale – Gelibolu Tarihi Milli Parkı Uluslararası projesi ile Anıt Kabir Kurtuluş Savaşı Müzesi projesi çalışmalarından edindiğim deneyimlerden de yararlanarak bu önerileri arz ediyorum. Bunların tartışılarak olgunlaştırılacağı veya değiştirilebileceği açıktır.

Her şeyden önce çalışmalar için zamanın çok kısa olduğunu belirtmek gerekir. 30.10.2008 tarihinde yeni sergilemenin bitirilecek olması bütün bu toplantı, tartışma, inceleme, karar verme ve uygulama için 1 yıldan daha az bir zaman bırakmaktadır ki bu, çalışmalarda kısıtlayıcı bir faktör olacaktır.

Ayrıca bütün bu yeniden sergileme ve modernleştirme faaliyetlerinin müzelerin onarımı ihalesi kapsamında tutulması ve bunun için de sınırlı bir meblağ ( yaklaşık 1.250.000.00 YTL) ayrılması da yine çalışmalar için kısıtlayıcı bir unsurdur.

Belirtmeye çalıştığım son 2 konunun tamemen idari bir konu olduğu ve yetkililerin tasarrufu olduğu dikkate alınarak mevcut zaman ve imkanlar ölçüsünde müzelerde yapılabilecek yeniliklerle ilgili önerilerimizi aktarmak istiyoruz.

Yapacağımız öneriler elbette şahsi değerlendirmelerimize, gördüklerimize ve bazı tecrübelerimize dayanacaktır. Bunlar modern müzecilik açısından geçerli olmayabilirler. Daha etkili ve daha güzel fikirler mutlaka çıkacaktır. Çalışma grubunda bulunan mimar, ressam, uzman, sanat tarihçisi gibi konu ile ilgili bilim adamlarının fikirleri bu konuda karar oluşturmaya daha çok yardım edecektir. Şahsımızın katkısı daha çok seçilecek sergileme şekillerinde tarihi senaryolar ve bilgiler aktarma yönünde olacaktır. Burada yaptığımız öneriler bu konudaki şahsi fikirlerim olarak değerlendirilmelidir. Bu düşüncelerden hareketle önerilerimi Kurtuluş Savaşı Müzesi ve Cumhuriyet Müzesi için ayrı ayrı yapmak istiyorum.

1-KURTULUŞ MÜZESİ

Daha önce Bakanlık uzmanlarınca hazırlanan rapordan bu müzenin alt bölümünün yeni teşhire dahil edilmesi, buradaki girişte bulunan 3 sütunlu mekanın, halen fotoğrafhane olarak kullanılan mekanın ve hemen bu odanın yanında bulunan mekanın değerlendirilmesinin öncelik arz ettiği anlaşılmaktadır. Bu görüşlerden hareketle ve zamanın da sınırlı olması
dikkate alınarak öncelikle bu bölümlerle, daha sonra üst kattaki teşhirle ilgili görüşlerimizi aktarmak istiyoruz.

KURTULUŞ MÜZESİNİN ALT KATINDAKİ 3 SÜTUNLU BÖLÜM

Bu bölüm mutlaka gerekli olan havalandırma ve yeterli ışıklandırma ile teşhire katılabilecek niteliktedir. Yeteri kadar geniş bir alana sahiptir. Kolonların kısıtlayıcı rolleri olsa da iyi bir planlama ile bu kısıtlayıcı unsurların aşılabileceği düşünülmektedir. Bu kadar geniş bir alanın Panorama veya dönemine benzer objelerle, kurtuluş savaşının bir bölümünün etkili bir biçimde sunulabilmesine imkan vereceği düşünülmektedir.

Mevcut veya ilave edilebilecek imkanlara göre bu bölümde İstanbul’dan Karadeniz yoluyla İnebolu’ya cephane kaçıran motorlardan kağnılara cephane taşınması, kağnıların cephaneyi sıra halinde taşımaları, taşımayı yapanların ağırlıklı olarak kadınlar, yaşlılar ve çocuklar olduğunun vurgulanması ve bu kağnılardan birinin daha ön plana çıkarılarak kış ortasında cephane taşırken üzerindeki kazağı mermilerin üzerine örterek çocuğunun üzerine adeta kapanan ve o iklim şartlarında cephaneyi ve çocuğunu kurtaran ama kendisi soğuktan donarak şehit ola Kastamonu’lu Şerife Bacı olayı da gösterilebilir. Bu bir çok şekilde Anıtkabir’deki gibi tablolar veya panoramalarla verilebilir. Bunun kararı tartışmalarla ortaya çıkacaktır. Ama Müzenin alt katına girenler buradaki bu geniş alanda ALTIN YOL diye isimlendirebileceğimiz şu manzarayı, ses efektlerinin de yardımıyla, panorama veya tablo olarak görebilirler : Kış ortamında birbirini takip eden kağnılar (3-4 kağnı), kağnılara cephane yükleyen insanlar ( yaşlılar, çocuklar, kadınlar..), cephane yüklü kağnılar kırsalda yokuşta kayboluyorlar. Kağnılardan birinde Şerife Bacı’nın çocuğu ve çocuğunun üzerine kapanmış ve donmuş halde kendisi var.

Bilindiği gibi, İnebolu, Kastamonu, Çankırı ve Ankara kara yoluna o dönemde İstiklal yolu veya Altın Yol denilmekteydi. İstiklalimiz ve başarımız için o yıllarda ve o şartlarda altın değerinde olan mermi, tüfek, bomba vs gibi cephaneler bu yolla Ankara’ya ulaştırılıyor ve TBMM’nin yönlendirmesi ile cephelere ulaştırılıyordu.

Burada vurgulanacak olan Türk insanının, özellikle de Türk kadınının vatanını korumak için katlandığı zorluklar ve hayatını ortaya koyarak yaptığı fedakarlıktır. Bu bağlamda gezilecek alanın uygun bir yerine de Atatürk’ün Türk kadınının bu fedakarlığını anlatan şu sözleri verilebilir :

“ Türk Kadını,
Dünyada hiç kimse, ben vatanımı kurtarmak için Türk kadınından daha çok çalıştım ve daha çok fedakarlık yaptım diyemez.”

ALT KATTAKİ SİNEVİZYON ODASI

Kurtuluş Savaşı Müzesinin alt bölümündeki girişte sağda bulunan ve bize verilen rölövede sinevizyon odası olarak gösterilen mekan bu amaç için son derece uygundur.Müzenin girişinde veya çıkışında ziyaretçilere gruplar halinde müzenin alt katının kurtuluş savaşı yıllarında nasıl kullanıldığını gösteren veya anlatan fotoğraf, film, canlandırma, anlatım gibi görsel malzemeler sunulabilir.

ALT KATTAKİ ÇOCUK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ

Yine alt katta olan ve rölövede Çocuk Eğitimi bölümü olarak gösterilen mekan da kullanılabilir genişlikte değerlendirilmiştir. Bu odanın genişliği de dikkate alınarak burada bir başka canlandırmanın da mümkün olduğu düşünülmektedir.
Bu bölüm, kurtuluş savaşı yıllarında TBMM’ye katılan ve bu binada kurtuluş savaşını yöneten idealist insanların hangi şartlarda yaşadıklarını gösterebilecek bir şekilde düzenlenebilir.

Kararı daha sonra tartışılarak verilecek olan öneriyi şöyle açıklayabiliriz: Oda 2 bölüme ayrılmış.
Bir bölümde birkaç milletvekilinin yere serili yer yatakları düzgün ve katlanmış olarak duruyor. Bazı yatakları nyanında milletvekillerinden bazıları var. Bir yanda bir gaz ocağı (?) veya yemek pişirmek için bir ateş. Birkaç milletvekili ateşin üzerindeki tencere ile meşguller. Kendi yemeklerini yapıyorlar.
Diğer bölüm küçük masalarla (?) adeta bir yemekhane olarak ayrılmış. Bazı milletvekilleri o masalarda mütevazi yemeklerini yemekteler…

Bilindiği gibi, bu bölüm zaman zaman milletvekillerinin yemekhanesi olarak kullanılmış. Ayrıca, Anakara’ya gelen milletvekilleri otel olmadığı için öğretmen okulu binasında, dergahlarda, bu binanın alt katında ve ilk zamanlar bu binanın bahçesinde bile yatmak zorunda kalmışlardır. Bir devleti kuran seçilmiş insanların fedakarlıklarını ve bu fedakarlığı yapabilecek üstün kişilik özelliklerini burada vurgulamak mümkün olacaktır.


KURTULUŞ SAVAŞI MÜZESİ ÜST KAT İLE İLGİLİ ÖNERİLER


-Merdivenden çıkışta hemen karşımıza gelen Mescit odası olarak kullanılan bölüm aynen mescid odası olarak muhafaza edilmelidir. Bir mescit’te olması gereken dini objelerle belki zenginleştirilebilir( Kuran, tesbih,yazılar (?)vs.).
ayrıca burada, merdiven önünde namaz vakitlerinde ezan okunduğu belirtilmeli ve gerekirse ve bir sakınca yoksa bu odanın gezilmesi sırasında makama uygun olarak okunmuş bir ezan sesi derinden ses olarak verilmelidir. Bu Atatürk ve Cumhuriyet ile ilgili bazı kötü niyetli söylentilerin de önüne geçmeye imkan hazırlayacaktır.

-Hemen yanındaki Reis Odası yine olduğu gibi muhafaza edilmelidir. Atatürk’ün çalışma odası vurgulanmalı ve okuduğu bazı kitaplar da burada sergilenmelidir.


-Genel Kurul Salonunda bulunan Atatürk büstü, eğer tarihi bir özellik taşımıyorsa, kaldırılabilir. Onun yerine salonda Atatürk’ü hissettirecek ve önemini vurgulayacak bir yol bulunmalıdır (balmumu heykeli gibi). Orijinal olan 2 sıra ve soba vurgulanmalıdır. Genel kurulun ziyareti sırasında ses efekti olarak milletvekillerinin yöreleri ve isimleri okunarak yoklama yapılması ve bunun bütün katılan milletvekilleri için yapılması yerinde bir öneridir.

-TBMM 1. Dönem Mebus Listesinin bulunduğu oda yine aynı amaçla kullanılabilir. Milletvekillerinin listeleri, fotoğrafları, meclis’in herhangi bir yerinde çekilmiş fotoğrafları burada sergilenebilir. Ayrıca bazı milletvekillerinin TBMM’ye katılışlarının ilginç öyküleri de Plazma ekran’da canlandırma veya anlatım olarak burada izleyicilere aktarılabilir ( İstanbul’dan kaçışları, Anadolu’dan gelişleri gibi).


-Dönüşte koridorun sağında bulunan ilk oda ola Mebus Eşyaları odası yine TBMM’ye verilen milletvekili şahsi eşyalarının sergilendiği bir yer olabilir. Mustafa Kemal’in imzasını taşıyan mühür de burada gerekli açıklaması ile sergilenebilir. Burada uygun yerlerde ilgili fotoğraflar da segilenebilir (Erzurum Kongresi, Başkomutanlık emri v.s). Madalyalar daha canlı ve renkleri daha açıklayıcı bir biçimde sergilenebilir.
Burada sergilenen silahların bir başka bölüme alınması daha uygun olabilir.

-Hemen yanındaki Encümen odası ziyaretçilere Müze ve kurtuluş savaşı ile ilgili bazı temel bilgilerin aktarılacağı, görsel – işitsel metotlardan da yararlanılan bir bilgi aktarma ve anlatım odası olabilir.
Burada sergilenen makineli tüfeklerin de bir başka yere aktarılması daha uygun görünmektedir.

-Milletvekillerinin dinlenme odası olarak kullandıkları Kulis odası daha çok TBMM’de kullanılan ilk ve orijinal objelerin sergilendiği bir mekan olarak değerlendirilebilir. Zaten mevcut hali ile bu işlevi yerine getirmektedir. (TMMM’nin muhabere araçları, telsizler, İlk bayrak, ilk lamba, ilk sıralar, ilk öneri v s…)
TBMM’nin açılışında asılan bayrak mutlaka duvarda ve açılmış olarak sergilenmeli ve gerekli açıklamalar da yapılmalıdır. Ayrıca bayrağın ve diğer sergilenen objelerin olduğu fotoğraflar bulunarak ilgili yerlerde sergilenebilir.
Burada bulunan, Kazım Karabekir Paşa’ya Gümrü antlaşması sonrası hediye edilen yemek takımı burada değil, daha önce bahsedilen Mebus Eşyaları odasında sergilenebilir.
Yine bu bölümde bulunan istiklal madalyaları da Mebus Eşyaları odasında sergilenebilir.

-Şu anda Atatürk’ün bazı şahsi eşyalarının sergilendiği Encümen Odasının, Atatürk’ün eşyalarının Cumhuriyet müzesine taşınacağı göz önüne alınarak boş olacağı anlaşılmaktadır. Burasının Müzenim tanıtım kitap, broşür,biblo ve benzeri hatıra eşyalarının satıldığı bir yer olarak değerlendirilmesi mümkündür.

-Arada kaldığı düşünülürse, Mebus Eşyalarının sergilendiği baştaki oda ile yer değiştirilebilir. Ayrıca bu bölüme son toplantıda teklif edilen ve isteyen her ziyaretçinin müze, kurtuluş savaşı ve Atatürk ile ilgili duygu ve düşüncelerini yazabileceği bir büyük defter konulması da ilgi çekici olacaktır.



-Müzedeki son gezi yeri olan Riyaset Divanı odası yine mevcut hali ile kalmalıdır. Duvarlara Bakanlar Kurulunda görev alanların isimleri, bulunabilen resimleri de sergilenebilir. Bakanlar kurulunda alınan önemli kararlar yazı olarak duvarlarda sergilenebilir.

-Ayrıca, binanın üst katındaki (Belki alt katındaki ) uzun koridor(lar) sağlı – sollu olarak gerek eski gerekse yeni kurtuluş savaşını konu alan ve sanat değeri taşıyan yağlı boya tabloların sergilenmesine de elverişli görünmektedir. Gerekli olan yerlerde tablolarla ilgili açıklamalar da verilmelidir.

-Müzenin iki balkonunun kurtuluş savaşındaki işlevi buralara yerleştirilecek büyük ebadlı tablolar veya balkonu kaplayan ve dışardan ilgi uyandıran renklendirilmiş yada siyah – beyaz büyük fotoğraflarla ilgi çekici hale getirilebilir.

-Balkonlardaki korkulukların ahşap olması gerektiği düşünülmektedir. Bu konu da araştırılmalı ve bir karara bağlanmalıdır.


-Müzenin bahçesindeki topların niçin,nasıl ve ne zaman buraya getirildiğini belirten bir açıklama topların yanına konmalıdır. Ayrıca daha önce müze içersinde sergilenen silahlar da güvenlikli bir biçimde bahçede (ya da üst veya alt koridorların
birinde) sergilenebilir.

Kurtuluş Savaşı Müzesi ile ilgili düşünce ve önerilerim bulardır.


CUMHURİYET MÜZESİ İLE İLGİLİ ÖNERİLER

Cumhuriyet müzesinin girişte solda bulunan Tanıtım odası gezilmiş ve burada binanın tanıtımı ile Türkiye Cumhuriyetinin Anayasalarının sergilendiği bir bölüm yapılacağı bilgisi alınmıştır.

Girişte sağda bulunan Nümizmatik sergi bölümü de gezilmiştir.

Ayrıca Toplantı Salonu da gezilmiş ve burası için düşünülen yenilikler hakkında kısa bilgiler alınmıştır.

Buralarda ne gibi bir sergi yapılacağı ve nelerin vurgulanacağı konularında yeterli bilgi olmadığı için bu yerlerle ilgili bir öneri şu an yapılmayacaktır. Daha sonraki toplantı veya mekan gezilerinde, yenilikle ilgili ana düşünce ve sergilenmesi düşünülen objeler görüldüğünde önerilerin yapılmasının daha doğru olacağı düşünülmektedir.

Cumhuriyet Müzesinin üst katı da gezilmiştir. Hem dönemindeki Bakanlar Kurulu Toplantı Salonu, Cumhurbaşkanlığı Kabul Salonu, Cumhurbaşkanlığı odası, TBMM Başkanı odası gibi tarihi mekenlar olması hem de tavan süslemelerinin muhteşemliği dikkate alınarak üst katın da Müzenin gezi güzergahına dahil edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Ayrıca bu müzenin bahçesinin de tarihi özellikleri anlatılarak gezi güzergahına alınmasının da çok yararlı olacağı düşünülmektedir.

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet müzelerinin yenilenmesi ve geliştirilmesine yönelik ilk düşüncelerim ve önerilerim bunlardan ibarettir.

Saygılarımla arz eserim.

30 Kasım 2007Kırıkkale.

Prof.Dr. Cemalettin TAŞKIRAN
Kırıkkale Üniversitesi Öğretim Üyesi

TOPLANTI

Müze Müdürümüz Ertuğrul DANIK'a acil şifalar dileriz.

İlk toplantı 29 Şubat 2008 (saat:10.30) da yspılacaktır.

Toplantı gündemi; A. ESENKAYA ile İ.GÖRGÜLÜ hocalarımızın yönetiminde hazırlanacak metinlerin değerlendirilmesidir.

BAŞLARKEN

E-POSTA adresimiz kusacum@gmail.com dur.

SELANİK TÜRKÜSÜ ve BÜLBÜLÜM ALTIN KAFESTE